Altı pas alanı, 5.5 metre, yani 6 yard, olduğu için altı pas adını almıştır.
Altın gol: futbolda son dönemlerde kullanılmaya başlayan elemeli sistemli turnuvalarda kullanılan bir yöntemdir
Bu sistem, tek maç üzerinden veya iki maç üzerinden olan elemeli bir sistemde iki takımın birbirine üstünlük sağlayamaması durumunda oynanan ve penaltılara kadar olan ekstra sürede (genellikle 30 dakika) bir takımın gol atması halinde maçın o anda sonuçlanması ve golü atan takımın tur atlaması veya final ise rakibini geçerek turnuvayı kazanması esasına dayalıdır. Atılan bu gol "altın gol" olarak ifade edilir.
Eğer uzatma sonunda gol gelmezse, penaltı atışları ile galip belirlenir.
Altın gol kuralının ilk uygulandığı önemli turnuva 1996 yılında İngiltere'de oynanan Avrupa Futbol Şampiyonası'dır. Bu turnuvanın finali olan Almanya - Çek Cumhuriyeti maçı bu yöntemle galibin belirlendiği ilk maç oldu.
2002 yılında UEFA bu kurala benzer yeni bir yöntem olan gümüş gol uygulamasını tanıttı. Bu tarihten sonra turnuvalar klasik uzatmalı sistem, altın gol ve gümüş gol kuralı gibi üç farklı şekilde yöntem belirlediler.
Asist: futbolda takım arkadaşına gol pası veren oyuncudur. Maçlardaki asistlerin sayılması resmi oyun kuralları içerisinde yer almasa da, futbol istatistikleri açısından kullanılmaktadır. Genellikle asistler, gol yolunda pas verme veya orta yapma şeklinde yapılır.
Aut : futbolda oyun sırasındaki topun, hücum eden takım oyuncularından biri tarafından, kale direkleri haricinde kalan kale çizgisinin üzerinden geçip dışarı çıkması olayıdır
Eğer top hücum yapan takım değil savunma yapan oyunculardan dışarı çıkarsa korner olur. Topun auta çıkmasından sonra, oyuna sokulması aut atışı ile gerçekleşir. Aut(kale) atışı, penaltı noktasından kale ortasına indiği varsayılan ve kale sahasını ikiye bölen bir hat dikkate alınarak yapılır. Top bu bölünmeye göre hangi taraftan dışarı çıkmışsa, kaleci tarafından o bölgeye konarak oyuna sokulur. Topun oyuna sokulması için tek vuruşta ceza alanının dışına çıkarılması gerekir. Top cezaalanı dışarısına çıkmadan hiçbir oyuncu oynayamaz
Avantaj: futbolda fauller ya da çekme gibi hareketlerle rakibine karşı avantaj sağlamayı önlemek amacını giden kuraldır. Hakem, faulu yapan futbolcunun, bu faulden dolayı avantaj sağlayıp sağlamadığına bakar. Oyunun durması ve hatanın gerektirdiği ceza vuruşlarının yapılması, hata yapan oyuncuya avantaj sağlamıyorsa ya da hataya rağmen rakibi topu kaybetmemiş pozisyonu devam ettirmişse hakem de oyunu devam ettirir. Avantaj kuralını hakem ellerini yere doğru uzatıp devam diyerek uygular.
Averaj: aralarında puan eşitliği bulunan takımların birbirlerine göre üstünlüğünü belirlemek için attıkları ve yedikleri gollerin farkına dayalı kuraldır. Averaj sadece lig maçlarında değil , kupa maçlarında da uygulanmaktadır.
Bosman kuralları : ya da Bosman kararları, 1995 tarihli bir Avrupa Adalet Divanı kararıdır. Avrupa Birliği içinde işçilerin serbestçe dolaşımını ve işbirliği özgürlüğünü güvenceye alan kararlar özellikle Avrupa içinde futbol sektöründe büyük değişiklikler yaşanmasına neden olmuştur. Bu kararlar uyarınca Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ulusal liglerinde -transfer edilen oyuncunun Avrupa Birliği vatandaşı olması koşuluyla- yabancı oyuncu sınırlaması kaldırılmış, futbol oyuncularının anlaşma süreleri dolduğunda bonservis bedeli olmaksızın istedikleri kulübe geçmelerinin önü açılmıştır. Kararlarla birlikte futbol ve diğer tüm spor dalları birer ekonomik sektör olarak değerlendirilmiş ve sporcular işçilerin serbest dolaşımı ilkesi uyarınca işçi haklarına sahip olmuşlardır. Kararlar, adını Belçika'nın RFC de Liege takımında forma giyen Jean Marc Bosman adlı futbolcunun başka bir takıma transfer olmasının önünde engel olarak duran bonservis bedeli sorununu yargı makamlarına taşıyarak, giriştiği hukuk mücadelesini kazanmasından almaktadır.
Ceza sahası: futbol'da kale önünde sahanın her iki yakasında bulunan bölgedir
Nizami futbol sahası ölçüleri
Ceza sahası içinde yine kaleden uzaklığı 12 yard (11 metre) olan ve kalenin tam orta noktasının izdüşümünde bulunan penaltı noktası bulunmaktadır. Ceza sahasının kaleye uzak tarafında penaltı noktasından 9,15 metre olacak şekilde bir yay bulunmaktadır. Bu yayın içinde kalan bölge ceza sahasına dahil değildir. Ancak yay, penaltı atışı sırasında diğer oyuncuların topa bu mesafeden yakın olmasını önler. Ayrıca, bu alan içinde, 18,32 x 5,50 metre boyunda altıpas denilen alan vardır
Bu alan içinde kaleciye topu eliyle tutma hakkı verilmiştir. Bu alan içinde hucüm yapılan tarafa yapılan faul veya ceza gerektiren bir eylem yapılması durumunda savunma yapan takım penaltı ile cezalandırılır.
Defans: amacı gol yemeyi önlemek olan taktikdir. Rakip takımın hücum oyuncularını durdurmakla görevlidirler. Fabio Cannavaro, John Terry, Rio Ferdinand, Carles Puyol, Alessandro Nesta, dünyaca ünlü defans oyuncularına sadece birkaç örnektir. Türkiye'dekilere örnek olarak Bülent Korkmaz, Alpay Fehmi Özalan, Emre Aşık, İbrahim Toraman, Emre Güngör, Servet Çetin, Hakan Balta, İbrahim Üzülmez verilebilir. Futbol takımındaki savunmacının öncelikli görevi; rakipten topu kapmak, hücumu durdurmak ve olabildiğince rakibin dengesini bozmaktır. Ayrıca savunma bölgesinde stoper, sağ kanat, sol kanat, libero gibi bölgeleri vardır.
Bölgeler
→ Stoper (Durduran, Kesici); savunmanın ortasında görev yapar ve rakip takımın hücum oyuncularının topu ağlarla buluşturmasını engeller.
→ Sol bek ; solda oynar ve sağ atakları engeller, gerekirse pas ve koşuyla sol taraftaki arkadaşına yardım eder.
→ Sağ bek ;sağda oynar ve sol atakları engeller, gerekirse pas ve koşuyla sağ taraftaki arkadaşına yardım eder.
→ Ön Libero; savunmanın orta sahaya yakın bölümünde görev yapar. Rakibi ortasahada karşılayan son adamdır.Rakibin ortasahayı geçmesini engeller. Orta sahaya atılan topları kapar ve hücuma çıkan arkadaşlarına yardım eder. Görevini yapabilmesi için ön sezisinin (anticipation), adam tutma (marking), topu kapma (tackling), dayanıklılık (stamina), çalışkanlık (work rate), yer tutma(positioning) özelliklerinin iyi olması gerekir. Dünya'da bu bölgeye örnek olarak Claude Makélélé, Michael Essien, Gennaro Gattuso, Patrick Vieira Andrea Pirlo, Türkiye'de savunmaya dönük ortasahaya örnek olarak Fenerbahçe'de oynayan Selçuk Şahin, Galatasaray'da oynayan Mehmet Topal ve Beşiktaş'ta oynayan Fabian Ernst verilebilir.
Degaj: futbolda kalecinin rakip ceza sahasına topu atmak üzere önce havaya atıp sonra ayağının üstüyle vole vurur gibi vurmasına denir.
Aut atışı ile karıştırılmamalıdır. Aut atışında top yere konur, gerilinir ve şut çekilir. Degaj farklıdır. Hatta kaleciler degaj çekerken rakip oyuncu rahatsız ederse, topu 3 kere yere vurmak kaydıyla, rakip oyuncunun açılması sağlanır. Taciz devam ederse faul olur.
Forvet : futbolda amacı gol atmak olan hücum oyuncusu anlamına gelir. Uzun boylu, seri, pas trafiğini oluşturacak şekilde orta sahaya da yardım eden, santrafor etrafında kat ederek topları tamamlayan, çapraz koşuları ile rakibi zorlayan çok ofansif oyunculardır. Santraforun indirdiği topları temizlerler.
Hat trick, (ya da hat-trick) bir spor müsabakasında bir sporcunun hedeflenen amacı (futbol, hokey ve rugby'de gol vs.) bir müsabakada tek başına üç kez gerçekleştirmesinde kullanılan terimdir. Türkçe'ye üçleme şeklinde tercüme edilebilse de, genel kullanımı İngilizcedeki haliyle "Hat trick" şeklindedir.
İlk kullanıldığı dönemlerde üç kez peşpeşe hedeflenen başarıyı gösteren sporcunun performansı için "hat trick" ifadesi kullanılırken, günümüzde ardarda olmasına bakılmadan bu terim kullanılmaktadır. Örneğin İngiltere'de ilk dönemlerde bir futbolcunun bir maçta üç gol peşpeşe atması hat-trick kabul edilmekteydi
Formula 1 yarışları başta olmak üzere otomobil yarışlarında ise hat trick; bir pilotunun sıralamaları 1. sırada bitirip pole pozisyonu alması, yarışı birinci bitirmesi ve yarışın en iyi tur zamanını yapması halinde kullanılır
Hat trick kelimesi etimolojik olarak Viktorya Dönemi'ne kadar gider. Kelime o dönemdeki sihirbazıların şapkalarından üç adet tavşan çıkarmasından türemiş ve ilk olarak kriket sporcuları için kullanılmıştır. Hat trick terimi ilk kez HH Stephenson adlı sporcu için 1858 yılında kullanılmıştır.İlk olarak yazılı olarak kullanılması ise 1878 yılında olmuştur
Kale vuruşu: oyunu başlatmadın bir metodudur. Kale vuruşu ya da başka bir değişle aut atışıyla karşı takıma atılan şutla gol olabilir.
Kale vuruşunun verilmesi
Atak yapan takımın oyuncusu topu aut çizgisini yerde ve havada kaybettiğinde Kural 10'a göre verilir.
Yöntem
Altı pasın içerisindeki herhangi bir noktadan atış kullanılabilir.
Rakip takım oyuncuları top oyuna girene kadar ceza sahasının dışında bulunmalıdırlar.
Atışı yapan oyuncu tekrar topa temasta bulunamaz.
Top hareket ettikten sonra top oyundadır.
Kural İhlali Nedeniyle Verilen Ceza
Ceza sahası içerisinde kullanılmadıysa
Atış tekrarlanır.
'Kale vuruşu kaleci yerine bir başkası tarafından kullanırken
Eğer, top oyuna girdikten sonra, atışı yapan oyuncu atışı yaptıktan sonra topa (elleri hariç) temasta bulunursa:
Endirekt serbest vuruş verilir ve atış topa ikinci temasın yapıldığı yerden kullanılır.
Ceza sahası içerisinde olmuşsa penaltı atışı verilir.
Aut atışı kaleci tarafından kullanırken
Eğer, top oyuna girdikten sonra, atışı yapan oyuncu atışı yaptıktan sonra topa elleri dışında bir temasta bulunursa
Endirekt serbest vuruş verilir ve atış topa ikinci temasın yapıldığı yerden kullanılır.
Eğer, top oyuna girdikten sonra, başka bir oyuncu dokunmadan önce, kaleci ikinci kez topa temasta bulunursa:
Ceza sahası dışında olmuşsa direkt serbest vuruş verilir ve atış temasın olduğu noktadan kullanılır.
Ceza sahası içerisinde olmuşsa endirekt serbest vuruş verilir ve atış temasın olduğu noktadan kullanılır.
Bu kural Başka Bir Şekilde Bozulursa:
Atış tekrarlanır.
Ofsayt
FIFA Genel Sekreteri Urs Lins imzasıyla ülke federasyonlarına gönderilen 968 nolu sirkülere göre kafasının, vücudunun veya ayağının herhangi bir bölümünün rakibin kale çizgisine toptan ve son rakipten daha yakın olduğu anlamına gelmektedir. Kollar bu tanıma katılmamıştır. Futbol baş, vücut ve ayaklarla oynanır. Eğer bunlar rakibin kale çizgisine yakınsa orda potansiyel bir avantaj vardır. Yalnızca kollar rakibin ilerisindeyse, kazanılacak bir avantaj yoktur şeklinde yapıldı.
Oyuncu şu pozisyondayken ofsayttadır:
Karşı takımın kale çizgisine top ve rakipten daha yakın olursa.
Oyuncu şu pozisyonlarda ise ofsayt değildir:
Kendi yarı sahasındaysa ya da
Kaleci hariç bir diğer oyuncuyla aynı hizadaysa ya da
Diğer iki rakip oyuncuyla aynı hizadaysa
Atakta iken
Oyuncu ofsayttayken topa dokunur veya ona top gelir ve dokunursa aktif duruma düşer, aşağıdaki durumlarda oyuncu ofsayt verilerek cezalandırılır:
Oyunu engellerse ya da
Rakibini engellerse ya da
Bu pozisyonla kazanç sağlarsa
Atakta değilken
Şu şekillerde ofsayt olmaz:
Taç atışı
Korner
Kural İhlali Nedeniyle Verilen Ceza
Hücum yapan takımın bir oyuncusu ofsayttaysa karşı takıma endirek serbest vuruş verilir ve vuruş ofsaytın olduğu noktadan kullanılır
Penaltı: ftbolda ceza ifade eden bir terimdir.
Bir penaltı vuruşu, top oyunda iken, bir oyuncunun, kendi ceza sahası içinde rakip oyuncuya faul ile cezalandırılabilecek 10 kural dışı bir hareketten birini veya birden fazlasını yapması durumunda yapan takımın aleyhine verilir (FIFA futbol oyun kuralları, Kural 14 Penaltı).
10 İhlal:
Rakibe tekme atarsa veya tekme atmaya teşebbüs ederse,
Rakibi çelmelerse veya çelmelemeye teşebbüs ederse,
Rakibin üstüne sıçrarsa,
Rakibe küfür ederse,
Rakibe vurursa veya vurmaya teşebbüs ederse,
Rakibinine tecavüz ederse
Topu kazanmak için ayakla müdahale ederken (tackle) topa dokunmadan önce rakibe dokunursa,
Rakibini tutarsa,
Rakibe tükürürse,
Topu eliyle bilerek oynarsa (kendi ceza alanındaki kaleci hariç)
Lehinde karar verilen takım ceza sahası içinde bulunan beyaz noktadan, karşısında yalnızca kaleci olacak şekilde kaleye şut çekme hakkı kazanır.
Penaltı atışı :
Atışın yapıldığı beyaz noktaya penaltı noktası adı verilir ve tüm penaltı atışları penaltı noktasından yapılır. Penaltı noktası kale çizgisinden 11 metre (ya da İngiliz birim sistemine göre 12 yard = 10,9728 metre) uzaklıktadır. Penaltı atışı sırasında vuruşu yapacak oyuncu ile rakip kaleci dışındaki bütün oyuncular oyun alanının içinde, ceza sahasının dışında bulunmak zorundadır. Kaleci topa vuruluncaya kadar kendi kale çizgisini terk edemez. Vuruşu yapan oyuncu topu ileri (kaleye doğru) atmak zorundadır. Kaleci atışta kale alanını olabildiğince doldurmaya çalışır. Yükseğe ve köşeye atılan toplarda gol olma olasılığı en yüksektir.
Top kendi çevresinde 1 defa döndükten sonra oyunda kabul edilir. Atışı yapan oyuncu, başka bir oyuncu oynamadan topla ikinci defa temas edemez. Top kale direklerinin arasından geçerken kaleciye dokunsa bile gol kararı verilir. Gerektiği zaman, ya da devrenin bitiminde penaltı atışı kararı verildiğinde atış yapılır. Ancak gol olmuşsa başlama vuruşu yapılmaz. Savunma halindeki takım, yukarıdaki kuralları ihlal ettiği takdirde gol olmamışsa atış tekrar edilir. Penaltı vuruşunu yapan oyuncu dışında, hücum eden takım oyuncularından biri kuralları çiğnediği zaman, vuruşu yapan oyuncu gol atmış ise sayı iptal edilir. Top kaleci tarafından kurtarıldığı ya da başka biçimde gol olmadığı takdirde oyun normal olarak devam eder. Kuralı bizzat atışı yapan oyuncu ihlal etmişse, o noktadan bu oyuncunun takımı aleyhine endirekt serbest vuruş cezası verilir (Bu durum atışı yapan oyuncunun kaleciyi aldatması halinde de geçerlidir).
Penaltı atışını yapan oyuncu bunu kaleye doğru olmak şartıyla pas olarak da kullanabilir. Takım arkadaşlarından biri, topun kendi çevresinde bir tur dönmesinden sonra cezaalanına girerek topa vurduğu ve kaleden içeri soktuğu takdirde gol kararı verilir.
Temdit penaltısı:
Temdit penaltısı; ilk yarının ya da maçın bittiği anda verilen penaltı kararlarıyla, kupa maçlarında normal ve uzatma süreleriyle denkliğin bozulmaması halinde başvurulan penaltı atışlarıdır. Temdit penaltısının atılışı sırasında özel kurallar uygulanır. Atışı yapan oyuncu ile kalecinin dışındaki oyuncular, atış sırasında sahanın uzak bir bölümünde (genellikle santra yuvarlağı içinde) beklerler. Atışın golle sonuçlanmaması, direkten ya da kaleciden dönmesi durumunda öteki oyuncular müdahale edemez ve atış sona ermiş sayılır. Atışı yapan oyuncu da kalecinin müdahalesiyle geri dönen topa ikinci vuruşu yapamaz. Temdit penaltısında gol olmuşsa, atışı yapan takım hesabına 1 sayı kaydedilir. Gol olmamışsa atış yapılmış ve sona ermiş sayılır. Hakem durumu bitiş düdüğü ile ilan eder.
Plonjon:
Futbolda, kalecinin topu yakalamak gayesiyle yere paralel şekilde yaptığı atlama hareketidir. Futbolda bir kaleci yatış tekniğidir. Çoğunlukla gösteri amaçlı yapılır ve cesaret gerektirir. Topa doğru sıçrarken bir diz karına çekilir, topa uzanırken kol ve parmaklar gerilir, düşme sırasında kaleden uzağa doğru yuvarlanılarak kalkılır. Yan direklere doğru planjon yapılmamalı, topu tutarken iki elin de topa teması olmamalı, yere düşüşte yan düşmek yerine karın ya da yüz üzerine düşülmemelidir. Planjon aynı zamanda voleybolda da kullanılan bir tekniktir.Futbolda 3 türlü planjon vardır yerden,orta yükseklikten ve kafa üstü planjondur.Planjon'dan sonra düşüşe geçerken kalça ile düşülmeli ve yuvarlanılmalıdır.
Verkaç: ftbol başta olmak üzere basketbol, hentbol gibi takım sporlarında uygulanan en basit hucüm taktiklerinden biridir.
Duvar pası şeklinde de nitelendirilen ve genel olarak kapalı defansları açmak için kullanılan bu taktik kısaca topa sahip oyuncunun topu yakındaki bir arkadaşına pas vererek boş bir alana kaçması olarak nitelendirilebilir.
İngilizce olarak one-two, pass and run veya wall pass gibi terimlerle ifade edilir
not: google 'dan alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder